Seslerin doğru bir şekilde üretilmesinde yaşanan zorlukları ifade eder. Örneğin, çocuk ‘k’ sesi yerine ‘t’ sesini kullanarak ‘kapı’ yerine ‘tapı’ diyebilir ya da ‘r’ sesi yerine ‘y’ veya ‘l’ sesini kullanarak sesleri karıştırabilir. Mesela “tren” kelimesi bu duruma güzel bir örnek olabilir. Bazı çocuklar “tren” derken, iki ünsüzü bir arada söylemekte zorlanıp “ten” şeklinde söyleyebilir. Aynı şekilde, hece atlama da söz konusu olabilir; mesela ‘çikolata’ kelimesi yerine ‘titota’ söyleyebilir.
Burada iki durumdan bahsedebiliriz; eğer çocuk belirli bir sesi hiç üretemiyorsa, doğru yerde kullanamıyorsa bu artikülasyon bozukluğu olur. Ama eğer o sesi bazı kelimelerde doğru, bazılarında yanlış kullanıyorsa, yani ses var ama tutarlı değilse, buna fonolojik bozukluk diyoruz. Fonolojik bozukluk, aslında üretebildiği sesleri, kelime içinde doğru pozisyonda kullanamama durumudur. Örneğin, ‘ayakkabı’ kelimesini ‘ayappabı’ şeklinde söylemek gibi. Yani, sesin kendisi çocukta var, fakat doğru yerde kullanılmıyor.
Yani, eğer çocuğum anlaşılır konuşmuyor diyorsanız, bunun en yaygın sebeplerinden biri, sesleri doğru ve tutarlı bir şekilde üretememek olabilir.
Ses edinimlerinin yaşlara göre dağılımı:
2-3 yaş aralığında edinilmesi beklenen sesler: P, B, M, N, T
3-4 yaş aralığında edinilmesi beklenen sesler: K, G, T, D, N, S, Ş, C, Ç, F, L, R, Y
4-5 yaş aralığında edinilmesi beklenen sesler: F, V, Z, H, Ğ, R
5:6 yaş : R